De leisteen is een essentieel element van het Ardense patrimonium en vooral dan van het erfgoed van Rimogne dat eeuwenlang een belangrijk centrum van de leisteenontginning was. In dit museum wordt het leisteenverhaal uitvoerig verteld, van de middeleeuwen tot de 20e eeuw. Interactief en dynamisch bezoek waarbij je de indruk krijgt dat je echt afdaalt tot beneden in de put.
Gewapend met een tablet en aangespoord door de stem van een arbeider uit de leigroeve ontdek je de ontginningstechnieken en maak je kennis met de levensomstandigheden van de arbeiders en hun families, voordat je je gaat buigen over een indrukwekkende put van 185 meter.
De opleving van de monarchie in Frankrijk deed de abdijen bloeien en daardoor steeg ook de behoefte aan materiaal om de nieuwe religieuze gebouwen te bedekken. In 1158 kreeg de abdij van Signy de toestemming, via Pierre de Montcornet en zijn broers, om alle nodige leisteen uit het dorp Rimogne te gebruiken.
Om de ontginning van de groeven rendabel te houden, moest er steeds dieper worden gegraven, wat niet mogelijk was met de technische middelen uit die tijd. De putten kwijnden weg, te meer daar de arbeidskrachten steeds schaarser werden als gevolg van de Grote Pest en de Honderdjarige Oorlog. De koninklijke macht had zich door de oorlogsuitgaven fors in de schulden gestoken en verkreeg dat de Franse clerus moest bijdragen om deze schulden te delgen. Zo waren de abdijen verplicht om hun goederen te verkopen.
Maar het was de komst van Jean Baptiste Collard in 1702 die het begin van de moderne industrie inluidde. Hij liet onder meer het Canal des Pâquis graven om het water uit de putten af te voeren.
In het licht van de Franse Revolutie ontstonden er conflicten tussen de verschillende concessiehouders (Pilon, Raux enz.). Rousseau kwam hierbij uit de bus als winnaar. Ze namen heel wat putten over en stichtten in 1831 de 'Compagnie des Ardoisières de Rimogne et de Saint Louis sur Meuse'.
Ook al genoten de leisteengroeven internationaal prestige - de kwaliteit van de leisteen werd op alle universele tentoonstellingen bekroond - bleven de arbeiders in moeilijke omstandigheden werken en leven.
Het grootste deel van het werk verliep in het donker en ongevallen bleven dus niet uit. In 1825 barstten er stakingen los. In 1832 stortte een van de putten in, waardoor 300 arbeiders opgesloten zaten. Ze konden ontsnappen via een afvoerbuis. In 1869 kwamen de arbeiders in opstand en verbrijzelden 15.000 leistenen. In 1888 staakten 340 van de 390 leisteenarbeiders. Met de steun van Jean Baptiste Clément eisten ze een hoger salaris dat de Compagnie hun niet gaf.
De arbeiders werden gemobiliseerd, de productie vertraagde. We moeten wachten tot de naoorlogse periode en 1930 voordat de leisteenproductie weer maximaal was. De Tweede Wereldoorlog en de opkomst van nieuwe dakbedekkingsmaterialen kondigden het einde aan van de leisteenontginning. En ook al werd in 1961 in de put Saint Quentin een haspel in gebruik genomen, gingen de leisteengroeven in 1971 definitief dicht. (Tekst: Loïc DELAFAITE)
Infos pratiques
96 rue Jean Jaurès
08150 RIMOGNE
03 24 35 13 14
contact@mairie-rimogne.fr
www.village-ardoise-rimogne.fr
Tarifs:
Adultes: 7 €
Enfant (moins de 5 ans): Gratuit
Groupe:4.50 €/p. (minimum 10 p.)
Scolaire: 2 €/ enf.
